Gürcistan’ın Harika Diyarları : Svaneti

Gürcistan’ın Harika Diyarları : Svaneti 22/03/2017

Gürcistan’ın Harika Diyarları : Svaneti

Hopa - Mestia - Chalaadi Buzulu - Becho / Ushba Şelalesi ve Buzulu- Mulaki - Usguli Gezisi ve Buzulu - Hatsvali - Tetnuldi - Mazeri Dağı / Guli Geçidi - Zugdidi - Mtirela MP - Batum - Hopa

4-12 Temmuz.2015

Başlarken…

Bu sefer uzun uzun anlatmayacağım. Bilin ki, memleketimize çok yakın bir coğrafyada el değmemiş, fotojenik mi fotojenik bir doğa var.

Mestia’daki, Svaneti Ulusal Müzesi’nin girişinde bölgeyi daha iyi anlayalım diye bir fotoğraf sergisi vardı; 1890'lı yıllarda buralara 3 kez ziyarete gelmiş Vittorio Sella adında bir İtalyanın çektiği siyah beyaz fotoğraflara göre, bugün, tam 125 yıl sonra bile Svaneti nerdeyse hiç bozulmamış, hala aynı…

Aynı evler, aynı savunma kuleleri, aynı karlı ve buzlu dik zirveler, aynı vahşi yeşillik ve 2 boyuta sığmayan manzaralar… Yüksek zirvelerle çevrili Kafkas'larda, 1500m'lerden başlayan yerleşim köyleri, 2000-3500m'lerde de doğa severler için sıkı yürüyüş parkurları var. Tabanlarınıza ve nefesinize kuvvet, dik eğimleri inip çıkmayı sevenler için son derece keyifli ve zorlu rotalar var. Kışın kayak, yazın kaya tırmanışı ve trekking, at biniciliği gibi alternatif turizmin elçisi Mestia, tarihi köyleri ile de Unesco Dünya Mirası Listesi içinde yer alıyor.

Zirvelerinin buzullarından kopup dereye karışan süt renkli vahşi akan dereleri, Svaneti Bölgesi'ne has evlerin kendilerine ait taş kale kuleleri, göz alabildiğine çam ile çevrili vadiler, binlerce çiçekler ile örülü bitki örtüsü, sokaklarda serbest dolaşan inek ve domuzlar ile kendine özgü bir Svan insanı ve dilinin olduğu, Gürcistan'ın içinde bile çok bambaşka farklı bir bölge Svaneti.

Bazı ipuçları :

Uçak ile Gidiş - Dönüş : Hopa uçağı ile Batum üzerinden uçmak oldukça ekonomik. Ancak uçarken garip bir prosedür var. Hopa uçuşu ile Batum uçuşu aynı uçakta birleştirildiği için, Dışhatlar'dan kimlik ile uçuluyor (puldan muaf). Uçaktan iner inmez, gümrüğe girmeden hemen Havaş otobüsüne aktarılıyorsunuz.

Otobüs, Sarp sınırından hiç kontrol edilmeden, sıra beklemeden, by pass yaparak geçiyor ve son olarak Hopa Liman Gümrük Müdürlüğündeki konteyner terminaline varıyor.

Hopa'dan dönüşte ise, verilen uçak saati aslında Hopa’dan Havaş'ın ayrılma saati. Check in işlemi Hopa terminalinde yapılıyor. Bavullar da otobüsle beraber gidiyor, sonra da uçağa teslim ediliyor. Eğer son varış noktanız Hopa değil de esasen Batum ise, ama ucuz bilet nedeniyle Hopa’ya uçuyorsanız da, Sarp sınırını bu şekilde 2 kez gidip gelmiş oluyorsunuz, yaklaşık 2 saat kaybediyorsunuz… Yok ben illa Hopa uçağına binerim, Batum’da sıvışırım derseniz de bu mümkün değil malesef.

Git gel ile zaman kaybetmek istemezseniz de, Hopa’ya alternatif olarak Zugdudi'ye ya da biraz aktarmalı olarak Mestia havaalanına uçmak da mümkün.

Ya da 2 misli fiyata Hopa yerine aynı uçak ile Batum'a direkt uçabilirsiniz…

Yollar ve trafik :

Eskisine göre yollar epey iyi ve 2 şeritli asfalt. Yeni yollar da inşa ediliyor. Ancak Mestia - Zugdudi arası virajlı ve dar bir yol. Yol beton, kalite olarak iyi, ancak sürekli viraj dönüşü var… Epeyce dağlık ve uzun bir vadi. Bizim yolların kralı Sado kaptan şöför ile bile Zugdudi'den Mestia'ya yol 3 saat sürdü. Mide boş iken arabaya binmekte fayda var…

Svaneti, 4x4 aracın lüks değil, zaruret olduğu bir bölge… Siz gerisini düşünün artık… ;)

Sağdan direksiyonlu araçları görünce şaşırmayın. Japonya'dan gelen 2. El araçlar nedeniyle sağdan direksiyonlu araçlar da var trafikte… Sağ ya da soldan direksiyon gibi bir regülasyon yok, hepsi trafikte. Minibüsün fiyatını sorduğumuzda 5.000$ gibi bir fiyat söyledi rehberimiz Beka!

Hava Durumları :

Karadeniz'de olduğu gibi, Kafkaslar'da da hava tahmini diye bir şey yapmak mümkün değil. Güvendiğimiz farklı aplikasyonlara baktık, sonuçta hiçbiri doğru bir tahminde bulunamadı. Dağlık bir bölge olduğu için kendi mikro iklimi var ve hava sürekli değişebiliyor. Bu nedenle her çeşit hava durumuna göre yanınızda malzeme bulundurmakta fayda var… Ayrıca, Karadeniz'de de olduğu gibi sis, yani duman, ve bulutlar gökyüzünden hiç eksik olmuyor… Sıcak oldu mu da çok sıcak oluyor… En iyi mevsimin Ağustos-Eylül olduğunu söyleseler de Temmuz'daki sıcak bana yetti gayrı…

Ekonomik Durumlar :

Lari ülkenin para birimi. Batum'da TL'den direkt bozdurmak mümkün. Kur 0.79-0.84 arası idi. Batum'un hemen girişindeki benzin istasyonunda Ulusoy'un ofisinde en iyi kuru aldık. Normalde her yerde bol miktarda döviz bozdurma dükkanları mevcut.

Batum ile Mestia fiyatları arasında uçurum olsa da ülke genel olarak çok ucuz. Markette 2lt'lik bira 8 Lari, iyi şaraplar 12-15 Lari. Mestia barda fıçı bira 3 Lari idi…

Mestia'da yarım pansiyon konaklama kişi başı 50-70 Lari.

Tam gün rehberli 7 kişilik araç kiralama 180 Lari.

Benzin 2.2 Lari civarı.

1lt / kilo bal 15 Lari.

Batum - Sarp sınırı üzerinde ciddi bir ticaret var. 2. El lüks araçların girişi, benzin ve mazot arasındaki fiyat uçurumu, kaçak alkol ve sigara gibi sınırlarda hep olağan olan ticaret Sarp sınırında da yoğun olarak var…

Kumarhane nedeniyle, özellikle Türk işadamlarının ciddi bir otel yatırımı var… Sınırdan her gün binlerce Türk ve Gürcü geçiyor. Zira Türkiye'nin en kalabalık, en çok insan geçen hududu. Batum'da bu şekilde sıcak para ile oluşmuş yapay bir zenginlik gözle görülür şekilde var…

Svaneti bölgesi ise, bu görünümden çok uzak. Halkın temel geçimi pansiyon işletmek ve tarım-hayvancılık ve arıcılık ile uğraşmak. Çok erken yaşta evlenen gençlerin en az 2-3 küçük çocuklu çekirdek aileleri var. Aile büyükleri de önemli… Yaşlılar genel olarak küçük bakkal dükkanları işletiyor. Herkesin elinden birşey geliyor, çalışıyorlar, tüketim ise çok çok az. Meyve - sebze çok taze. Üst baş kıyafet dükkanları büyük şehirler dışında pek yok… Ama 11 yıl önce geldiğim gibi de tüm kadınlar baştan aşağı siyah giyinmiyorlar artık…

Dil :

Gürcüce dışında iletişim; yaşlılar ile Rusça, gençler ile de az da olsa İngilizce… Bir de Svaneti bölgesinde konuşulan Svanca var. Laz'ların Ortodoks kardeşi Meglan'lar da Lazca'yı konuşuyorlar…

Mutfak :

Patates, et, taze peynirin her türlüsü (genellikle çok tuzlu), kaymak ve türevleri, lahana, mayonezli soslar, salata olarak domates ve salatalık, ekmek olarak pide, nerdeyse her yemeğin içinde bulunan kişniş. Çay poşette. Gürcü kahvesi denen şey Türk kahvesinin porsiyon olarak daha büyük fincanda, ama daha hafif kıvamda olanı. Çerez olarak da bira yanında hep yer fıstığı yedik. Şişe su, Batum harici hiç tüketmedik. Mestia'da her yerden sular fışkırıyor, musluk suyu ve su kaynaklarından kana kana içtik hep…

Dikkat inek çıkabilir!

Mestia bizi, yollarda serbest dolaşan inekleriyle çok şaşırttı. Uzun süre nerede olduğumuzu algılayamadık. Karşılaştığımız manzara Hindistan'daki gibi, inekler her yerde idi, çobansız kendi kendine gidip gelen inekler. Sabah evlerini terk edip, akşamüstü gün batımına doğru da kendi kendilerine ahırlarına dönüyorlar…

Hayvan başlığı altında bahsetmem gereken bir detay daha, dev Kafkas köpekleri. O kadar büyükler ki, bu köpeklere Kafkas Aslan'ı da deniyor. Bazıları 250kg geliyor, benim yarı boyutumda, kafası ise benim 1.5 -2 mislim!

Mimari :

Svaneti'de köylerin her biri kartpostal gibi. Mimari hep aynı. Bozulmuşluk nerdeyse hiç yok. Kışları çok soğuk olduğu için eski evlerde giriş katı ahırlar ve mutfak, üst 2 kat ise yaşam yerleri. Osmanlı Döneminde çocuk esirler bu bölgeden temin edildiği için her evin kendini korumak maksadıyla Avrupa'da ortaçağda gördüğümüz dikdörtgen kulelerin benzeri, her evin kendini koruyacağı kendine ait taş bir kule kalesi var.

Müzeler :

Svaneti Ulusal Müze : Şaşırtıcı derecede iyi bir sergileme var. Mutlaka görülmeli.

Michael Khergiani Müze Evi : Khergiani, Mestia kökenli, Gürcistan'ın efsane dağcısı. Bölgedeki zorlu zirvelere 1960'lı yıllarda çıkıyor. Hatta Shkara'dan Ushba'ya trans ve çift zirve yaptığı 21 günlük bir macerası var. Kullandığı malzemeler, fotoğraflar hepsi müzede sergileniyor. Bu anlamda iyi bir dağcılık müzesi.

Eski Ev ziyareti : Svaneti'nin geleneksel evlerinin içini görmek, ahşap dekoratif ahırları ve mutfak teçhizatını bizzat görmek, hatta evin kulesine tırmanmak, çatısından da Mestia'yı gözetlemek için harika bir fırsat…

Svaneti Yürüyüş Programı :

1.GÜN 04 TEMMUZ CUMARTESİ: HOPA – BATUM – ZUGDİDİ - MESTİA

2.GÜN 05 TEMMUZ PAZAR: MESTİA- CHALAADİ BUZULU- MESTİA

3.GÜN 06 TEMMUZ PAZARTESİ: BECHO - USHBA ŞELALESİ VE BUZULU

4.GÜN 07 TEMMUZ SALI: MESTİA – MULAKİ – MESTİA

5.GÜN 08 TEMMUZ ÇARŞAMBA: USGULİ GEZİSİ ve USGULÜ BUZULU YÜRÜYÜŞÜ - HATSVALİ

6.GÜN 09 TEMMUZ PERŞEMBE: MESTİA - TETNULDİ - MESTİA

7.GÜN 10 TEMMUZ CUMA : MESTİA - GULİ GEÇİDİ – BECHO

8.GÜN 11 TEMMUZ CUMARTESİ: MESTİA –ZUGDİDİ – MTİRELA MP - BATUM

9.GÜN 12 TEMMUZ PAZAR: BATUM – HOPA

Program ve rehberlik, Tamzara Tur ile “Gürcistan Doğası - Svaneti” adı altında organize edilmiştir.

Hamiş :

Doğu Karadeniz’i kendi memleketim gibi severim. Bilirsiniz. Tapınılası bir doğası (ve insanları) vardır. Kafkaslar, Karadeniz’in bile çok çok ötesinde bir bölge imiş. Bu bölgeyi karış karış yürümek lazım. 9 günlük bir program bile Svaneti’ye yetmedi. Bu yaz bir değişiklik yapın, deniz için havlu mayo yerine trekking botlarınızı ve fotoğraf makinanızı alın ve Svaneti’yi keşfetmeye gidin. Garanti veriyorum bayılacaksınız…

Bike Geçkinli

Temmuz.2015